Meblarstwo - komponenty i technologie 6/2022

k a l e j d o s ko p Wiadomości z kraju i ze świata 2 0 2022/6 (258) wiadomości Nabyłem prawa czy też nie? W artykule z zeszłego roku pt. „Słów kilka o konsekwencjach braku uregulowanych praw do projektów mebli. Innymi słowy – a co, jeśli tego nie zrobię?” omawialiśmy typowy błąd „branżowy”, który sprowadza się do faktu nieposiadania przez firmę, producenta mebli, praw do projektu całej kolekcji mebli czy też pojedynczego mebla. Spróbujemy zatem odpowiedzieć na pytanie: jakiego rodzaju umowy mogą nas interesować, gdy chcemy nabyć prawa do projektów mebli? M amy dwa podstawowe typy umów – pierwsze to umowy przenoszące prawa do projektu oraz umowy upoważniają - ce do korzystania z projektu (licencje). Aby zrozumieć, po co w ogóle taka umowa jest niezbędna, trzeba cofnąć się o krok i jasno powiedzieć, że brak uregulowania praw lub posiadanie regulacji wadliwej skutkuje tym, że prawa pozostają przy twórcy, a firma zostaje z większym lubmniejszymproblemem. Czasem zostaje z „niczym”. Twórcą jest zawsze osoba fizyczna bądź kilka osób. Jeszcze raz za - akcentujemy, aby nie pozostał cień wątpliwości: prawo jest tak skon - struowane, iż pierwotnym uprawnionym do projektów mebli może być tylko i wyłącznie osoba fizyczna lub osoby fizyczne. Konsekwencją tego jest fakt, iż w przypadku braku odpowied - nich, prawidłowych regulacji, tj. zapisów w umowie o pracę, umo - wie o przeniesieniu praw autorskich, majątkowych do projektów mebli / ewentualnie alternatywnie odpowiednich licencji, firma me - blarska produkująca meble według tych projektów i sprzedająca je, po prostu nie posiada praw do projektów. Zatem, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że firma taka narusza prawa autorskie twór - cy do projektu mebli. Sytuacja odczuwana jest jako niesprawiedliwa i właśnie dlatego z konsekwencją i uporem o niej informujemy, ponieważ często, o ironio losu, stroną niejako „słabszą” jest firma zamawiająca projekt mebla. Umowa skuteczna na piśmie Pomijając utwory tzw. pracownicze, stworzone przez projektantów w ra - mach obowiązkówpracowniczych, istotne sąwzasadzie dwa typy umów: 1. Przenoszące prawa autorskie majątkowe. 2. Upoważniające do korzystania z projektów, czyli umowy licencyjne. Nabycie praw autorskich majątkowych do projektu mebli może na - stąpić na podstawie samoistnej umowy bądź też stosowne zapisy o na - byciu tych prawmogą być częścią innej umowy np. umowy o dzieło. Z naszego, ponad 30-letniego doświadczenia wynika, że skutecz - ne umowy, czyli takie, na podstawie których możliwe jest pełne ko - rzystanie z projektów, są rzadkością. Oczekiwania przedsiębiorców, że umowa ściągnięta za darmo z Internetu albo przepisana z wzoru krążącego wśród projektantów zrealizuje ich potrzeby i zabezpieczy konkretne prawa, to iluzja. Ochrona twórców powoduje często w realnym obrocie prawnym toksyczną sytuację żerowania na firmach, które zapłaciły za stworze - nie projektu, na wyłączność, jednak zawarte umowy nie potwierdzają przeniesienia praw. Prawa autorskie majątkowe do korzystania z projektu, czyli np. do produkcji mebli według tego projektu, pozostają nadal własnością twórcy. Tym samym, tylko twórca może projekt mebla eksploatować. Pomijamy niechlubną praktykę odwrotną tj. oczekiwanie, że projektan - ci będą projektowali, wdrażali, testowali za darmo. Sprawa jest w świetle prawa jednoznaczna. Brak umowy na piśmie Źródło: Kancelaria Prawno-Patentowa Poraj