Nie będzie przesadą, jeśli powiem, że Tajwan jest dziś światowym liderem w produkcji maszyn do obróbki drewna litego. Aby rozwiać wątpliwości, warto spojrzeć na dane, które to potwierdzają. To niewielkie państwo w Azji Wschodniej zajmuje czwarte miejsce pod względem eksportu maszyn do obróbki drewna na świecie, co stanowi około 7 proc. całkowitego eksportu na rynku, o łącznej wartości około 700 milionów dolarów.
Z Joe Changiem, prezesem Taiwan Woodworking Machinery Association rozmawia Małgorzata Gackowska.
Meblarstwo: Tajwan to znaczący gracz w globalnym łańcuchu dostaw technologicznych dla przemysłu drzewnego. Jakie kluczowe cechy wyróżniają ten sektor?
Joe Chang: Podobnie jak cała gospodarka Tajwanu, przemysł maszyn do obróbki drewna charakteryzuje się wysokim poziomem innowacyjności i inwestycji w badania i rozwój. Kluczowymi cechami są zatem zaawansowane technologie, duża zdolność do dostosowywania produktów do specyficznych potrzeb klientów oraz konkurencyjne ceny. Nasze firmy inwestują znaczące środki w badania i rozwój, co pozwala im na wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań, takich jak automatyzacja i integracja systemów informatycznych w procesach produkcji.
Meblarstwo: O jakiej skali mówimy? Czy produkcja maszyn do obróbki drewna jest wiodącą na Tajwanie?
J.Ch.: Przemysł maszyn do obróbki drewna litego ma w tajwańskiej gospodarce spory udział. W tajwańskim stowarzyszeniu maszyn do obróbki drewna zrzeszone są 232 firmy, z których większość należy do sektora MŚP. 90 proc. ich produktów jest eksportowanych, a 85 proc. tych firm skupia się w centralnej części Tajwanu. Dzisiaj Tajwan zajmuje czwarte miejsce na świecie pod względem eksportu maszyn do obróbki drewna litego (wcześniej był trzeci przed 2008 rokiem), co stanowi około 7 proc. całkowitego eksportu na rynku, o łącznej wartości około 700 milionów dolarów. Co więcej, wskaźnik eksportu Tajwanu do Europy nadal się poprawia, osiągając około 5,7 proc. w 2023 roku. Na przykład Polska wskoczyła w tym roku na 11. miejsce, z prawie czterokrotnym wzrostem. Wartość eksportu w styczniu-kwietniu wyniosła 1,5 miliona dolarów. Warto nadmienić, że Polska nigdy wcześniej nie znalazła się wśród 15 najlepszych destynacji dla eksportu maszyn do obróbki drewna z Tajwanu. Eksport maszyn do obróbki drewna z Tajwanu obejmuje wiele krajów na całym świecie, a najważniejszymi rynkami zbytu są Stany Zjednoczone, Europa, Azja Południowo-Wschodnia oraz Chiny. Dzięki silnej pozycji na rynku globalnym, tajwańskie maszyny do obróbki drewna są powszechnie stosowane w różnych gałęziach przemysłu drzewnego, w tym w meblarstwie, budownictwie i produkcji opakowań.
Meblarstwo: Wróćmy do początków. Skąd wywodzi się dzisiejszy sukces tajwańskich maszyn do obróbki drewna?
J.Ch.: Początki tajwańskiego przemysłu maszyn do obróbki drewna wywodzą się z dwóch głównych źródeł. Począwszy od lat 60. XX w., Tajwan doświadczył boomu gospodarczego (średni wzrost gospodarczy wynosił ponad 10 proc. w latach 1960-1980), co spowodowało wzrost popytu na budownictwo i infrastrukturę. Branżę napędzały między innymi projekty infrastrukturalne rządu, które wymagały dużej ilości mebli.
Duże znaczenie miało również zapotrzebowanie na eksport mebli. Od lat 70. XX w.
Tajwan oferował korzystne warunki produkcyjne, co przyciągało amerykańskich nabywców do pozyskiwania produktów meblowych z Tajwanu. W tym okresie Chiny kontynentalne i Wietnam jeszcze się nie otworzyły, a Japonia, Korea Południowa, Hongkong i Singapur nie były zainteresowane inwestowaniem w produkcję mebli. Ponieważ produkcja mebli wymaga maszyn do obróbki drewna, to zwiększyło się zapotrzebowanie na takie maszyny na Tajwanie.
Dodatkowo, Tajwan był pod rządami japońskimi w latach 1895-1945, a w tym czasie miała miejsce II wojna światowa. Japonia wykorzystywała Tajwan jako bazę do konserwacji i napraw swoich strategicznych broni, co stworzyło fundament dla zdolności produkcyjnych przemysłu na Tajwanie. W rezultacie Tajwan rozwinął solidne podstawy dla produkcji maszyn.
Oprócz wymienionych wyżej czynników, warto wspomnieć, że w latach 70. XX w. Stany Zjednoczone wybrały Tajwan jako bazę do produkcji maszyn do obróbki drewna DIY (Do it yourself), ze względu na duży rynek DIY w USA. Tajwan zapewniał doskonałe warunki, w tym jakość, cenę, projektowanie oraz zdolności obsługi przed- i posprzedażowej. Silne relacje z amerykańskimi importerami utrzymują się do dziś, a eksport maszyn do obróbki drewna DIY z Tajwanu stanowi 60-70 proc. ogólnego eksportu.
Meblarstwo: Maszyny z Tajwanu są również chętnie kupowane przez klientów z pozostałych krajów Azji Południowo-Wschodniej. Czy tak było od początku?
J.Ch.: Wzrost popytu na nasze maszyny na rynku Azji Południowo-Wschodniej nastąpił około 1980 roku. Pod koniec lat 70. i na początku lat 80. Indonezja i Malezja wprowadziły politykę zwiększenia wartości dodanej drewna. Polityka ta miała na celu zwiększenie zysków z eksportu drewna poprzez przetwarzanie surowca na miejscu, zamiast wysyłania nieprzetworzonych kłód za granicę. W praktyce oznaczało to, że surowe kłody drewna musiały zostać obrobione, np. pocięte na deski, sklejkę lub inne półprodukty, zanim mogły zostać wyeksportowane. Jeśli drewno nie zostało przetworzone na miejscu, było objęte wysokimi podatkami eksportowymi. Celem tej polityki było zatrzymanie większej części zysków z przemysłu drzewnego w kraju, rozwój lokalnych gałęzi przemysłu, takich jak przemysł drzewny i meblarski, oraz tworzenie miejsc pracy. Wprowadzenie tej polityki stworzyło znaczące zapotrzebowanie na maszyny do obróbki drewna, ponieważ lokalne firmy musiały zainwestować w odpowiednie technologie, aby spełnić wymogi przetwarzania surowca na miejscu. Tajwan odpowiedział na to zapotrzebowanie, eksportując duże ilości maszyn do Indonezji, Malezji i Tajlandii. Jednocześnie tajwańscy producenci mebli zaczęli przenosić swoje fabryki do Chin, tworząc kolejne duże zapotrzebowanie na rynku.
Meblarstwo: Dzisiaj tajwańskie fabryki produkcyjne dowodzone są już przez kolejne pokolenie.
J.Ch.: Zgadza się. Większość firm produkujących maszyny do obróbki drewna na Tajwanie to małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) lub firmy rodzinne. W latach 90. XX w. drugie pokolenie stopniowo przejmowało te przedsiębiorstwa. Dzięki lepszemu wykształceniu i szerszej wizji świata, gdy tajwańskie fabryki drzewne przenosiły się za granicę, Tajwan stawał się coraz bardziej zależny od eksportu. Drugie pokolenie rozszerzyło globalnie tajwański przemysł maszyn do obróbki drewna litego. Niestety, nie udało nam się dogonić Chin w produkcji maszyn do obróbki płyt. Kilka lat temu nie dołączyliśmy do tego wyścigu i raczej pewne jest, że już nie dogonimy peletonu. Wyspecjalizowaliśmy się w maszynach do obróbki drewna litego i bez wątpienia są one znacznie lepsze niż chińskie.
Meblarstwo: Co dziś napędza rozwój Waszych technologii?
J.Ch.: W ostatnich latach producenci stopniowo wprowadzają maszyny z inteligentnymi funkcjami, co jest zgodne z ideą Przemysłu 4.0. Jest to możliwe, ponieważ Tajwan posiada silne zdolności w produkcji komputerów przemysłowych, kontrolerów i PLC, oferując stabilną jakość w rozsądnych cenach. Około 90 proc. produkcji eksportowanej tajwańskich maszyn posiada istotne międzynarodowe przewagi konkurencyjne, czyli wysoką jakość, rozsądne ceny i doskonałe usługi posprzedażowe. Każdy nasz producent oferuje wysokiej jakości maszyny w rozsądnych cenach, które mogą konkurować z europejskimi produktami. Oferują one wysoką wydajność kosztową i jakość porównywalną do maszyn z Niemiec i Włoch.
Meblarstwo: Jakie zatem wyzwania stoją przed producentami maszyn do obróbki drewna na Tajwanie w najbliższych latach?
J.Ch.: Dzisiaj stajemy w obliczu dwóch wyzwań. Po pierwsze – wzrost produkcji chińskich maszyn do obróbki drewna wpływa na naszą konkurencyjność, zwłaszcza w przypadku podstawowych maszyn do obróbki drewna. Wierzymy jednak, że jeśli końcowi użytkownicy porównają maszyny z Tajwanu i Chin, zrozumieją, że cena tajwańskich maszyn jest adekwatna, a jakością mogą one konkurować nawet z producentami europejskimi, takimi jak Niemcy i Włochy. Potwierdzono to na rynku amerykańskim i mamy zamiar to również udowodnić na rynku europejskim, w tym polskim.
Drugim wyzwaniem, któremu musimy sprostać, jest duże rozproszenie firm. Biorąc pod uwagę fakt, że większość tajwańskich firm to małe i średnie przedsiębiorstwa, brakuje im zdolności integracji charakterystycznych dla dużych grup z Niemiec, Włoch i Chin. W rezultacie ich zdolność do oferowania kompleksowych rozwiązań i planowania całych linii produkcyjnych jest stosunkowo słabsza.
Meblarstwo: Coraz ważniejszym wyzwaniem i jednocześnie wymogiem na światowych rynkach jest zrównoważona produkcja. Jak przemysł maszyn do obróbki drewna na Tajwanie dostosowuje się do praktyk zrównoważonego rozwoju i troski o środowisko?
J.Ch.: Dla ponad 90 proc. produkcji Tajwanu, eksportowanej na rynek międzynarodowy, istotne jest dostosowanie się do praktyk zrównoważonego rozwoju i troski o środowisko. Tajwański rząd konsekwentnie promuje znaczenie tych dwóch kwestii dla tajwańskich producentów. Dodatkowo, rząd zapewnia znaczne finansowanie, aby pomóc firmom radzić sobie z tymi wyzwaniami. Szkoły i instytucje akademickie również wspierają przedsiębiorstwa w adresowaniu i zarządzaniu tymi kwestiami.
Meblarstwo: Nie bez powodu zostałam zaproszona przez TAITRĘ, organizację non profit zajmującą się promocją tajwańskiego przemysłu i kojarzeniem tajwańskich producentów z odbiorcami na całym świecie, do odwiedzenia Waszych fabryk. Rozumiem, że polski rynek jest w kręgu zainteresowania tajwańskich producentów maszyn do obróbki drewna?
J.Ch.: Oczywiście, widzimy w Polsce ważnego partnera dla naszych producentów. W Polsce nadal istnieje popyt na solidne maszyny do obróbki drewna. W najbliższej przyszłości będziemy starać się zacieśniać współpracę z lokalnymi importerami i dystrybutorami w Polsce, aby wspólnie promować tajwańskie maszyny do obróbki drewna. Planujemy wzmocnić naszą obecność na wystawach maszyn do obróbki drewna w Polsce i Hanowerze w Niemczech, a także zaprosić partnerów z Europy do Tajwanu.
Meblarstwo: Dziękuję za rozmowę.
*Polski oddział TAITRA od wielu lat wspiera wzajemne relacje między tajwańskimi i polskimi przedsiębiorcami. Wszystkich zainteresowanych taką współpracą odsyłam do Taiwan Trade Center Warsaw, https://warsaw.taiwantrade.com/, e-mail: warsaw@taitra.org.tw, tel. 22-370 52 10.
~Małgorzata Gackowska
