Współczesne technologie znacznie poszerzają gamę stosowanych narzędzi, więc wprowadzenie internetowego systemu wspomagającego gospodarkę narzędziową nie jest zbędną innowacją.
Na koszty produkcji mebli wpływa także gospodarka narzędziowa, którą też warto informatyzować. Przechowywanie danych o narzędziach w jednym miejscu zdecydowanie polepsza gospodarkę narzędziową w firmie. Dział narzędziowni, który współpracuje z działem produkcji i z działem zaopatrzenia, zbiera z produkcji narzędzia, sprawdza, czy nadają się one do użytku, odsyła je do serwisu do regeneracji, jeśli są zużyte, a jeżeli są w dobrym stanie, to trafiają na półkę w narzędziowni. Jeżeli narzędzia nie nadają się już do ponownego użycia, nawet po serwisie, dział zaopatrzenia kupuje nowe. W efekcie są w firmie narzędzia zdatne do dalszej eksploatacji, zdatne do regeneracji i zniszczone – do złomowania. Do narzędziowca należy planowanie zapotrzebowania na narzędzia, czyli dbanie o stany minimalne narzędzi w przedsiębiorstwie.
– Głównym problemem narzędziowców jest w wielu firmach przede wszystkim trudność w zlokalizowaniu narzędzi – przekonuje Arkadiusz Ryszka, doradca ITA TOOLS, który zajmuje się wdrażaniem internetowych systemów wspomagających gospodarkę narzędziową w firmach współpracujących z tym dostawcą narzędzi. Nierzadko wolumen narzędzi sięga setek, a niekiedy tysięcy sztuk, więc bardzo trudno jest zapanować nad nimi, jeżeli nie ma się odpowiedniego systemu ewidencji. Drugim kłopotem jest brak dostępu do danych w czasie rzeczywistym.
Narzędziowcy są odpowiedzialni nie tylko za zaopatrzenie stanowiska pracy w odpowiednie narzędzia. Do nich należy także zorganizowanie takiej dystrybucji narzędzi, aby gospodarka narzędziowa w firmie pochłaniała jak najmniej czasu i pieniędzy.
W przedsiębiorstwach ciągle dominuje papierowa ewidencja narzędzi. W efekcie, w tym systemie nikt nie jest w stanie w czasie rzeczywistym dotrzeć do danych o miejscu eksploatacji czy odłożenia narzędzia. Zapiski są zwykle nieaktualne i bardzo trudno jest przeprowadzić analizę posiadania i stanu technicznego na podstawie takich danych. Narzędziowiec, widząc, że nie ma na stanie odpowiednich ilości narzędzi, a brakuje mu precyzyjnej ewidencji, gdzie te narzędzia się znajdują, zamawia kolejne.
– Powszechna papierowa ewidencja wymaga czasu na wypisanie narzędzia, bo wszystko trzeba przepisywać ręcznie, i bardzo łatwo można się przy wypisywaniu różnych paszportów narzędziowych pomylić – mówi Arkadiusz Ryszka. – Jeszcze powszechniejsze jest zapominanie o niezbędnych przeglądach i kalibracjach narzędzi. Nie mając systemu, który przypomina o tym, bardzo łatwo to przeoczyć. Zresztą, jeżeli nie prowadzi się szczegółowej analizy, gdzie dane narzędzie się znajduje, na jakich maszynach pracowało, jakie były przebiegi danego narzędzia, to bardzo trudno powiedzieć, czy dane narzędzie jest dobre czy złe, ponieważ nie ma się wiarygodnych danych.
Prowadząc systematyczną ewidencję w systemie komputerowym, jednym przyciskiem można wygenerować raport, który mówi o tym, gdzie narzędzie pracowało, na jakich maszynach, przy jakich projektach, ile razy było w serwisie, jakie miało przebiegi, i na podstawie takich danych można coś obiektywnie powiedzieć o narzędziu.
Przechowywanie danych w jednym miejscu zdecydowanie polepsza gospodarkę narzędziową w firmie. Pozwala choćby na przyporządkowanie danych przypisanych do narzędzia, czyli różnego rodzaju rysunków technicznych z wykazem narzędzi do realizacji danego projektu. Bez takiego systemu bardzo trudno jest wrócić do realizacji projektu po kilku latach, więc zwykle wiąże się to z zakupem nowych narzędzi, choć wcześniej eksploatowane, zalegają na półce w narzędziowni, ale nie pamięta się o tym.
Żeby w pełni zarządzać narzędziami, każde z nich powinno być indywidualnie oznaczone. Najbardziej popularnym systemem na świecie są kody kreskowe, drukowane na etykietach. Decydują o tym niskie koszty wdrożenia, eksploatacji i niski koszt czytnika, ponieważ kody mają wysoki kontrast, zatem bardzo łatwo je sczytywać. Jednak w tym systemie nie da się znakować etykietami narzędzi skrawających. W przypadku frezów nie ma możliwości naklejenia etykiety na frez, zatem można okleić tylko pudełko, które… łatwo zamienić w ostrzarniach.
Znacząco skuteczniejszy jest kod drukowany laserowo bezpośrednio na narzędziu. Znakowarkami laserowymi można nawet znakować małe narzędzia, a wszystkie symbole są bardzo odporne na zniszczenie; nawet na piaskowanie. Wadą rozwiązania jest stosunkowo wysoki koszt znakowarki laserowej, więc efektywniejsze jest zlecenie usługi laserowego znakowania narzędzi.
Najbardziej rozwiniętą formą jest system RFID. Jest to rozwiązanie odporne na zniszczenie i pozwala sczytywać nawet kilkadziesiąt tagów naraz, ale zupełnie nie nadaje się do małych narzędzi i nie zapewnia 100-proc. poprawności odczytu.
– Komputerowy system ewidencji stanów magazynowych narzędzi oraz stopnia ich zużycia i obrotu to bardzo przyszłościowe rozwiązanie – przekonuje Arkadiusz Ryszka. – Za pomocą programu powinno się też ewidencjonować stopień zużycia, odnotowując, ile razy narzędzie było ostrzone, a także jak pracowało, na jakich maszynach, przy jakich projektach. W programie powinno się mieć możliwość odnotowywania nazw maszyn i pracowników, którzy są odpowiedzialni za maszyny i za narzędzia. Narzędzia oznakowane już kodami kreskowymi czy wygrawerowanymi znakami powinno się sczytywać za pomocą czytnika. I w ten sam sposób rejestrować wydawanie narzędzia i odszukiwać je w magazynie. W tym systemie proste i szybkie jest tworzenie dokumentów elektronicznych i raportowanie, jak wydajne są narzędzia, ile narzędzi złomuje się w określonym czasie, ile się ich kupuje i za jaką kwotę.
Inną korzyścią po wdrożeniu komputerowego systemu wspomagającego gospodarkę narzędziową jest możliwość korzystania z innowacyjnego kanału zamówień. Taki system działa 24 godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu. Narzędzia jest się w stanie zamówić o każdej porze, a dodatkowo istnieje dostęp do aktualnego portalu internetowego z narzędziami, który aktualizowany jest codziennie. Mając system, można od razu stwierdzić, czy produkt jest dostępny i jaka jest jego cena. Inne zalety to odwrotne potwierdzenie złożenia zamówienia wraz z listem przewozowym oraz natychmiastowy dostęp do faktur i rozliczeń.
Współczesne technologie znacznie poszerzają gamę stosowanych narzędzi, więc wprowadzenie internetowego systemu wspomagającego gospodarkę narzędziową nie jest zbędną innowacją, bo ją ułatwia i obniża wydatki na narzędzia.
TEKST i fot.: Jerzy Piątkowski
