13 / Biuletyn Informacyjny OIGPM / wrzesień 2023 informacje< ceny, z publikowaniem opinii o produktach, z informowaniem o obniżkach cen, z odpowiedzialnością przedsiębiorcy; – wprowadzenie sankcji za naruszenie obowiązków informacyjnych wobec konsumenta; oraz – wprowadzenie zmian w zakresie prawa odstąpienia od umowy o świadczenie usług, zawartej na odległość i zgłaszania niezgodności towaru z umową. Najbardziej istotne zmiany Jak widać, wdrożonych zmian jest wiele, ale dla sprzedawcy i konsumenta najważniejszymi są przepisy regulujące sposób przedstawiania ceny sprzedaży oraz sposób załatwiania niezgodności towaru z umową. Przed wprowadzeniem nowych regulacji, często zdarzało się, że przedsiębiorcy „sztucznie” podwyższali ceny oferowanych dóbr tymczasowo, aby w późniejszym czasie znacząco je obniżać. W rezultacie, produkt był sprzedawany za cenę, za jaką go wystawiono początkowo lub nawet wyższą niż pierwotnie oferowano. Zdarzały się również sytuacje, w których sprzedawcy celowo nie zmieniali ceny, a informowali o realnie nieistniejących promocjach. Wprowadzone przepisy zdecydowanie poprawiają komfort konsumentów i chronią ich prawa przed możliwymi nadużyciami. Na skutek wprowadzenia Dyrektywy Omnibus, w sytuacji, gdy cena towaru lub usługi zostanie obniżona, przedsiębiorcy są zobowiązani do udostępnienia informacji zarówno o nowej, niższej cenie, jak i o najniższej cenie obowiązującej w okresie ostatnich 30 dni przed dokonaniem obniżki. Jeśli oferta dotycząca danego towaru lub usługi została przedstawiona w ciągu krótszego niż 30-dniowego okresu przed zmniejszeniem ceny, sprzedawca jest również zobligowany do prezentacji informacji o najniższej cenie, która obowiązywała od momentu wprowadzenia tego produktu lub usługi do oferty aż do dnia, w którym nastąpiła obniżka ceny. Opisane wyżej reguły mają zastosowanie także do działań reklamowych związanych z towarami i usługami, w których uwzględnione są informacje o cenie. Dyrektywa Omnibus wprowadza również odrębny obowiązek poinformowania konsumenta o spersonalizowanym dostosowaniu ceny, wynikającym z procesu zautomatyzowanego podejmowania decyzji (profilowania). Innymi słowy, jeśli cena produktu lub usługi, jaką prezentuje się konsumentowi, jest wynikiem profilowania opartego na analizie jego danych osobowych, przedsiębiorca musi wskazać tę okoliczność. „Rękojmia konsumencka” – nowy rodzaj rękojmi Wprowadzenie zmian wynikających z tzw. dyrektywy towarowej przyczyniło się do wyodrębnienia rękojmi przysługującej zarówno konsumentom, jak i przedsiębiorcom na podstawie prawa konsumenckiego, jako osobnej instytucji prawniczej. Warto zaznaczyć, że nabywcy, którzy czerpią prawa z tytułu rękojmi konsumenckiej, są ograniczeni do wykorzystywania dedykowanego im typu rękojmi, podczas gdy opcja skorzystania z tradycyjnej rękojmi została dla nich wyłączona. Niemniej jednak, nie powinno to stanowić trudności, biorąc pod uwagę, że proces reklamacyjny związany z rękojmią konsumencką okazuje się dla nich znacznie korzystniejszy. Podobnie jak w przypadku klasycznej rękojmi, uprawnienia wynikające z rękojmi konsumenckiej obowiązują, kiedy dostarczony towar nie jest zgodny z zawartą umową. Nowością w tym kontekście są kryteria oceny zgodności produktu z umową, które w porównaniu do standardowej rękojmi uległy istotnemu rozszerzeniu. Zgodnie z nowymi regulacjami, towar jest zgodny z umową, jeżeli w zgodzie z jej postanowieniami będą pozostawały w szczególności: – opis towaru, jego rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność; – przydatność towaru do szczególnego celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę, a sprzedawca to zaakceptował. Ponadto, aby towar mógł zostać uznany za zgodny z umową, powinien on: – nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk; – występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których kupujący może zasadnie oczekiwać; – być dostarczany z akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia kupujący może rozsądnie oczekiwać; – być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które sprzedawca udostępnił kupującemu przed zawarciem umowy, i odpowiadać opisowi takiej próbki lub takiego wzoru. W przypadku, gdy dostarczony towar nie spełnia choćby jednego z powyższych kryteriów, kupującemu przysługują uprawnienia wynikające z rękojmi konsumenckiej. Roszczenia kupującego – nowe przepisy Zgodnie z nowymi regulacjami, w przypadku niezgodności towaru z umową, kupujący może: zażądać naprawy lub wymiany towaru niezgodnego z umową; złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny towaru albo odstąpieniu od umowy. Co ważne, przepisy oficjalnie uporządkowały kolejność zgłaszanych przez konsumenta roszczeń pod względem wadliwego produktu lub usługi. W pierwszej kolejności musi to być naprawa lub wymiana towaru, a w przypadku braku możliwości ze strony sprzedawcy spełnienia tych żądań, konsument może zwrócić się o obniżenie ceny lub całkowite odstąpienie od umowy. Niezmiennie obowiązuje zasada, która mówi o tym, że na przedsiębiorcy spoczywa ciężar poniesienia kosztów odesłania towarów, czyli transportu, a także robocizny czy użytych materiałów do naprawy. Wprowadzona ustawa reguluje również kwestie związane z domniemaną niezgodnością towaru z umową. Do tej pory okres „ochrony” wynosił rok. Po 1 stycznia 2023 okres posiadania takiego przywileju został wydłużony do 2 lat od kupna, co daje kupującym więcej czasu na dochodzenie swoich racji. Sankcje za naruszenie obowiązków informacyjnych wobec konsumenta Przedsiębiorcy, którzy implementują na swoich platformach funkcje umożliwiające realizację opisanych w artykule zadań informacyjnych skierowanych do konsumentów, powinni podejść do tego zadania z wyjątkową starannością. Konieczne jest, aby przekazywane za pomocą tych funkcji informacje były pełne i wiarygodne. Jeśli informacje te okażą się niekompletne, sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawnymi lub niezgodne ze stanem faktycznym, istnieje ryzyko, że przekazywanie ich może zostać zaklasyfikowane jako działanie naruszające zbiorowe interesy konsumentów. W konsekwencji przedsiębiorca może być narażony na różnego rodzaju sankcje, włącznie z administracyjnymi karami pieniężnymi w wysokości do 10 proc. obrotu osiągniętego przez niego w poprzednim roku obrotowym. Niezależnie od tego, naruszenie obowiązków informacyjnych wobec konsumentów stanowi wykroczenie, za które grozi grzywna o maksymalnej wysokości do 5000 zł.
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz