78 2023/12 (276) relacje Reportaż Reportaż Bynajmniej nie oznacza to, że miejsce to jest skansenem, który działa tylko na pokaz, siłą rozpędu ostatnich kilkuset lat nieprzerwanej produkcji. To miejsce, które z jednej strony stawia na nowoczesne technologie maszynowe czy projektowe, nie uciekając też od robotów, z drugiej jednak pokazuje, że praca ludzka, ręczna, w XXI w. ma nie tylko sens, ale jest niezbędna. Zacznijmy jednak od namiastki historii… A ta w przypadku mebli produkowanych w Jasienicy sięga schyłku XIX w. To w roku 1881, w tej miejscowości, ulokowanej pomiędzy Cieszynem a Bielskiem- -Białą, powstaje mała fabryka, produkująca meble gięte, według oryginalnej metody Michaela Thoneta, protoplasty gięciny zarówno klejonej, jak i surowej, tworzonej z bukowych prętów. To on stworzył słynne „Krzesło numer 14”, zwane do dzisiaj „krzesłem wszystkich krzeseł”. Z czasem, wraz z kolejnymi przekształceniami własnościowymi, fabryka wchodzi w skład wielkiego i prężnie działającego holdingu, którego podstawą było dzielenie się wiedzą pomiędzy jego poszczególnymi firmami członkowskimi. Dzięki temu dla jasienickiej fabryki projektować mogli najwięksi designerzy ówczesnych czasów. Holding Thonet-Mundus, powstały w roku 1922, współpracował choćby z członkami wpływowej szkoły projektowania Bauhaus. Ci nie tylko projektowali, ale także inspirowali się doświadczeniami w obszarze gięcia drewna, zgromadzonymi w Jasienicy. Sama filozofia pracy Thoneta dotyczyła nie tylko produkcji mebli dla tych największych i najbogatszych, jak chociażby wielbiciela jego produktów księcia Klemensa Wenzela von Metternicha, ale stworzenia produktu dostępnego dla mas, taniego, łatwego w montażu i przygotowanego do transportu. To właśnie w jego głowie zrodziła się myśl, by wysyłać meble rozmontowane i spakowane do pudła, do samodzielnego złożenia. Paged, jaki znamy dzisiaj Początki Pagedu, jako marki, sięgają 1931 r., kiedy to na wniosek Naczelnej Dyrekcji Lasów Państwowych, kierowanej przez Adama Loreta, powołano do istnienia Polską Agencję Eksportu Drewna. Jej nadrzędnym celem był udział w budowie portu drzewnego w Gdyni, mieście jakże ważnym dla świeżo odbudowanego państwa. Dzięki temu rozpoczął się okres wieloletniej, i trwającej do dziś, dominacji Lasów Państwowych w zakresie rodzimego handlu drewnem oraz jego produktami pochodnymi – sklejką, płytami stolarskimi, Tradycyjne meble gięte z fabryki w Jasienicy Wydawać by się mogło, że automatyzacja produkcji komponentów meblowych i samych mebli to proces, który może wyprzeć ręczną pracę. Jednak wystarczy wizyta w fabryce mebli giętych Paged w Jasienicy, by zacząć myśleć zupełnie inaczej. TEKST: Bartosz Szpojda celulozą i papierem, które trafiały z Gdyni na cały świat. Rozwój ten trwał praktycznie do okresu drugiej wojny światowej. Wojenna zawierucha nie zatrzymała produkcji w Jasienicy, jednak znacznie ją zmodyfikowała pod kątem asortymentu. W momencie, gdy na frontach wojny ginęli ludzie, meble nie były produktami pierwszej potrzeby, w przeciwieństwie do noszy, wozów drabiniastych czy… Wykład prof. Irmy Koziny o meblach giętych przeniósł wszystkich, którzy tego dnia uczestniczyli w Paged Design Week, w świat, który niby przeminął, a jednak trwa. Fot. Bartosz Szpojda
RkJQdWJsaXNoZXIy NzIxMjcz